Merkez Bankası`nın Kapalıçarşı`dan tekerlekli sandalyelerle para taşıdığı pek alışıla gelmiş bir durum değildir. Daha önce bu tür uygulamalara başvurmuştur ancak bu aralar günlük 260 milyon dolar para toplaması bir anda herkesin dikkatini çekti. Peki Merkez Bankası`nın bu şekilde sıklıkla para toplaması normal bir durum mudur? Bu yazıda cevap aramaya çalışalım.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası web sayfasında döviz alımı ve satımıyla ilgili uygulanan prosedür ile ilgili detaylı açıklama yer almaktadır. Merkez Bankası ihtiyaç duyduğu döviz için piyasada alım ihalesine çıkar. Piyasadaki oyuncular da Merkez Bankası`nın açtığı ihalelere katılır ve MB bu yolla döviz alımını gerçekleştirir. Aynı yönden döviz satım ihaleleri için de geçerlidir. Piyasanın ihtiyaç duyduğu döviz açığını kapatmak için piyasaya faiz karşılığı döviz veren MB, piyasanın kur dengesini sağlamış olur. Bazı durumlarda da direkt olarak müdahale amaçlı ihaleye çıkar ve kuru dengede tutar.
Uzun süre kamuoyunu meşgul eden “128 Milyar Dolar” döviz satışından sonra dikkatler doğal olarak Merkez Bankası`nın üzerinde yoğunlaşmış durumdadır. Piyasanın ana aktörü konumunda bulunması ve piyasaya günlük müdahale edebilen tek kurum olması da Merkez Bankası`nı dikkatle takip edilmesini gerektiriyor. Arka kapı metoduyla döviz satışının yaşanması ve net döviz pozisyonlarının 50 milyar dolara kadar düşmesi Merkez Bankası`nı tartışmanın odağına yerleştirdi. Piyasadan dolar toplarken de aynı hassasiyeti göstermesini beklerdim! Tekerlekli sandalyelerle günlük olarak 260 milyon dolar civarında para toplaması ve bu kadar yüksek miktarda parayı tekerlekli sandalyelerle taşıtması akılarda soru işareti bırakır.
12 aylık cari açık 55 milyar dolar
Merkez Bankası`nın düzenli olarak açıkladığı ödemeler dengesi istatistikleri açıklandı. Aylık bazda 8,7 milyar dolar olan cari açık, yıllık bazda 55,4 milyar dolara yükseldi. Ocak ayında 9,7 ile tüm zamanların rekoru kırılmıştı. Türkiye dış borç stoğu yüksek olan ülkelerden bir tanesidir. Dolayısıyla uluslararası piyasalardan döviz borçlanmasını da yüksek faizle yapmak durumunda kalmaktadır. CDS puanımızın yüksek olması da içerde oluşan risklerin artmasından kaynaklıdır. Eğer risk priminiz yüksek ise uluslararası piyasalardan da pahalıya borçlanırsınız. Burada da yine en önemli rol üstlenen kurumlardan biri Merkez Bankası`dır. Dolayısıyla Merkez Bankası, yaptığı işlemler şeffaf olmalı ve güveni zedeleyici uygulamalardan özellikle kaçınmalıdır.
Net hata noksan
Yeri gelmişken bir konuya dikkatlerinizi çekmek istiyorum. Net hata noksan kalemi kavramını bilmekte fayda vardır. Bir ülkenin dış dünya ile ekonomik ilişkilerini gösteren ödemeler dengesine ilişkin verilerin derlenmesinde ortaya çıkan hatalar ve eksikliklerin ödemeler dengesi tablosunda gösterildiği kaleme net hata ve noksan adı veriliyor. Kayıt dışı döviz girişini ya da çıkış istatistiklerini verir. Türkiye`de son yıllarda net hata noksan payında ciddi artış meydana geldi. Şubat ayında 1 milyar dolara yakın kayıt dışı para girişi olmuştur. Kayıt dışı ekonominin Türkiye`yi uzun vadede sürüklediği derin ekonomik krizler yaşanmışken, bu konuda dikkatli olmakta yarar vardır.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir. Kale Gündem gazetesinin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
02:00
News
Yazarlar
Yazarlar
Yazarlar
Yazarlar
Yazarlar
Yazarlar
